Ρεπορτάζ: Αντώνης Ζήβας
Η έναρξη έρευνας στην Ιταλία για κατηγορίες ότι ξένοι πλήρωναν για να πυροβολούν αμάχους κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Σεράγεβο πριν από τρεις δεκαετίες έχει αναζωπυρώσει τις ελπίδες των επιζώντων ότι κάποια στιγμή οι υπεύθυνοι θα λογοδοτήσουν.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου που ακολούθησε την ανεξαρτησία της Βοσνίας από τη Γιουγκοσλαβία (1992–1995), περίπου 11.000 άμαχοι σκοτώθηκαν από βομβαρδισμούς και πυρά ελεύθερων σκοπευτών, οι οποίοι τοποθετούνταν σε λόφους γύρω από την πολιορκημένη πόλη από τον στρατό των Σέρβων της Βοσνίας.
Σύμφωνα με πηγή, εισαγγελείς του Μιλάνου άνοιξαν την έρευνά τους μετά την προσφυγή του δημοσιογράφου και μυθιστοριογράφου Έτσιο Γκαβατσένι.
Ο Γκαβατσένι στράφηκε στη δικαιοσύνη για να εξεταστούν κατηγορίες ότι Ιταλοί και άλλοι ξένοι πλήρωσαν μέλη των δυνάμεων των Σέρβων της Βοσνίας για να επισκεφθούν την περιοχή και να πυροβολούν αμάχους, σε ένα φαινόμενο που έχει περιγραφεί ως «τουρισμός ελεύθερων σκοπευτών», με εμφανή ακροδεξιά χροιά.
Κάτοικοι του Σεράγεβο προσπαθούν να καλυφθούν πίσω από άρμα των κυανόκρανων του ΟΗΕ από τα πυρά των ελεύθερων σκοπευτών
Ο ίδιος ο Γκαβατσένι ανέφερε ότι παρακολούθησε το ντοκιμαντέρ του 2022 «Sarajevo Safari» του σλοβένου σκηνοθέτη Μίραν Ζούπανιτς, το οποίο τον ώθησε να κινηθεί νομικά. Χωρίς να παρουσιάσει απτές αποδείξεις, δήλωσε ότι πλούσιοι ξένοι πλήρωσαν μεγάλα χρηματικά ποσά για να ταξιδέψουν στην περιοχή και να πυροβολούν αμάχους, ενώ σημείωσε ότι Ιταλοί ακροδεξιοί συνήθιζαν να συναντιούνται στην Τεργέστη πριν μεταβούν στο Βελιγράδι, από όπου σερβοβόσνιοι στρατιώτες τους συνόδευαν στους λόφους γύρω από το Σεράγεβο.
Παλιές πληγές ανοίγουν ξανά –
Η έναρξη έρευνας στην Ιταλία είναι τυπική διαδικασία όταν κατατίθεται τέτοια προσφυγή και δεν έχουν κατονομασθεί μεμονωμένοι ύποπτοι. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί κάτοικοι του Σεράγεβο χαιρέτισαν την κίνηση, παρά το γεγονός ότι ξύνει παλιές πληγές.
«Έχω σοκαριστεί εντελώς», δηλώνει ο Μουάμερ Κάλιτς, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σεράγεβο, που έζησε όλο τον πόλεμο στην πόλη. «Αυτές είναι καταστροφές πλανητικών διαστάσεων και όσοι τις θαύμασαν ή τις χρηματοδότησαν πρέπει, έστω, να βρεθούν αντιμέτωποι με ισόβια κάθειρξη ή άλλη ανάλογη ποινή».
Ο πολιτικός ηγέτης των Σέρβων της Βοσνίας εκείνης της εποχής, Ράντοβαν Κάρατζιτς, και ο στρατιωτικός διοικητής Ράτκο Μλάντιτς φυλακίσθηκαν ισοβίως για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, ωστόσο πολλοί κάτοικοι του Σεράγεβο θέλουν η δικαιοσύνη να αντιμετωπίσει και άλλους υπεύθυνους.
Η πρώην δήμαρχος του Σεράγεβο, Μπενιαμίνα Κάριτς, εκφράζει την ελπίδα ότι η έρευνα των εισαγγελέων του Μιλάνου θα ανοίξει τον δρόμο στους Βόσνιους εισαγγελείς για να διερευνήσουν πρώην διοικητές του σερβοβοσνιακού στρατού και μεμονωμένα άτομα σχετικά με την πολιορκία.
«Ως παιδί που μεγάλωσε και επέζησε της πολιορκίας του Σεράγεβο, έχω ιδιαίτερα συναισθήματα για την υπόθεση αυτή και θέλω πραγματικά να πιστέψω ότι θα διεξαχθεί έρευνα», δήλωσε η Κάριτς.
Το γραφείο του εισαγγελέα της Βοσνίας ενημέρωσε το Reuters ότι δεν έχει υπάρξει επικοινωνία με τους εισαγγελείς του Μιλάνου, ενώ οι τελευταίοι δεν έχουν κάνει σχόλιο για την υπόθεση.
Με πληροφορίες από: ANSA
