Κραυγή αγωνίας για την σωτηρία της ιστορικής Μονής των Ταξιαρχών στη Ζαγορά εξέπεμψε η Εταιρία Γραμμάτων και Τεχνών Πηλίου κατά τη δεύτερη εκδήλωση του φετινού της κύκλου, αφιερωμένου σε σημαντικά μνημεία της περιοχής. Το καθολικό του μοναστηριού (1732), μαζί με το κοιμητηριακό παρεκκλήσι και το εξαιρετικής τέχνης τέμπλο του 1734, βρίσκονται ένα βήμα πριν την οριστική κατάρρευση.
Η αρχιτέκτων και αναστηλώτρια Κατερίνα Καραγιαννακίδου – Σαμσαρέλου, μέλος της Εταιρίας, παρουσίασε με ακρίβεια την κρισιμότητα της κατάστασης, στηριζόμενη σε διετή επιστημονική μελέτη και τεκμηρίωση. Όπως επεσήμανε, η στέγη του καθολικού επιτρέπει την είσοδο των ομβρίων υδάτων, με αποτέλεσμα τη σταδιακή αποσάθρωση των λιθόκτιστων τοίχων και τη δημιουργία νέων ρωγμών. Ήδη, φέτος, μέρος της στέγης κατέρρευσε, προκαλώντας ζημιές στο τέμπλο – ένα έργο εξαιρετικής καλλιτεχνικής και θρησκευτικής αξίας, που, κατά τον Κίτσο Μακρή, συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα της εποχής του.
Ακόμη χειρότερη είναι η εικόνα του παρακείμενου κοιμητηριακού παρεκκλησίου, ενώ οι πτέρυγες των κελιών έχουν ήδη μετατραπεί σε ερείπια. Το συνολικό κόστος των απαραίτητων σωστικών επεμβάσεων υπολογίζεται σε αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Ωστόσο, ο χρόνος λιγοστεύει δραματικά και απαιτείται άμεση κινητοποίηση όλων των αρμόδιων φορέων – Περιφέρειας, Εκκλησίας, Δήμου, Εφορείας Αρχαιοτήτων – αλλά και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.
Η Εταιρία προτείνει τουλάχιστον την άμεση λήψη προσωρινών μέτρων:
• Κάλυψη της στέγης με μεμβράνη για αποτροπή εισροής υδάτων
• Στήριξη των τοίχων με ικριώματα
• Προσωρινή αποσυναρμολόγηση και μεταφορά του τέμπλου σε ασφαλές περιβάλλον
Η φωνή του μνημείου είναι πλέον κραυγή. Όπως αναφέρει η ανακοίνωση της Εταιρίας, «ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω». Η σωτηρία της Μονής δεν είναι πολυτέλεια, είναι χρέος πολιτισμού και ιστορικής ευθύνης.
