Ρεπορτάζ: Αντώνης Ζήβας
Σε μία κίνηση που μοιάζει βγαλμένη από μέσα από ένα «οργουελικό» δυστοπικό σενάριο, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ θα ερευνά τουλάχιστον τα τελευταία 5 χρόνια της δραστηριότητας του κάθε ατόμου στα social media, εφόσον θέλει να επισκεφτεί τις ΗΠΑ, ώστε να του επιτραπεί η είσοδος στη χώρα.
Από το μέτρο δεν εξαιρούνται και χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως η Ελλάδα,. Συνολικά οι πολίτες 42 χωρών εφόσον αυτοί θελήσουν να επισκεφτούν τις ΗΠΑ θα μπαίνουν στο μάτι του… «Μεγάλου Αδελφού», οι υπηρεσίες ασφαλείας της οποίας θα ξεψαχνίζουν κυριολεκτικά, κάθε δημόσια στιγμή και σχόλιο όποιου θέλει να επισκεφτεί τη χώρα.
Η πρόταση που ήρθε μέσω ρύθμισης της U.S. Customs and Border Protection (CBP) προβλέπει ότι, πέρα από τα social media, οι αιτούντες θα πρέπει να δηλώσουν παλιά τηλέφωνα, email, διευθύνσεις, metadata φωτογραφιών, έως και βιομετρικά στοιχεία ακόμη και “selfie”.
Το μέτρο που αφορά αρχικά 42 χώρες «βάζει στο μικροσκόπιο» κάθε πιθανή «ύποπτη» ανάρτηση, σχόλιο ή διασύνδεση ακόμη και αν πρόκειται για τουρίστα που δεν έχει καμία σχέση με τρομοκρατία ή μετανάστευση.
Γιατί κάποιοι το αποκαλούν «ψηφιακή βίζα» ή «Οργουελικό φακέλωμα»
Νομικοί, ακτιβιστές για τα ψηφιακά δικαιώματα και οργανώσεις ελευθερίας του λόγου, τονίζουν ότι η πρωτοβουλία δεν έχει απλώς χαρακτήρα «ασφαλείας».
Πρόκειται για έναν μαζικό, συστηματικό έλεγχο πολιτών, χωρίς αιτία ή υποψία, που αγγίζει την καρδιά της προσωπικής ελευθερίας: ιδιωτικότητα, ελευθερία έκφρασης, ταξιδιωτική ελευθερία.
Ορισμένοι λένε ότι η Αμερική, όπως την ξέραμε ως «γη της ελευθερίας» κινδυνεύει να μετατραπεί σε ένα ολοκληρωτικό κράτος παρακολούθησης: «ένας τεράστιος φάκελος για κάθε ξένο, ακόμη και για τουρίστα που έρχεται για διακοπές».
«Η Αμερική, όπως την ξέραμε, κινδυνεύει να μετατραπεί σε μια κοινωνία όπου η ελευθερία συναρτάται με τον έλεγχο κάθε ψηφιακής κίνησης. Και η εικόνα του απλού επισκέπτη που θέλει να δει τον Λευκό Οίκο ή να απολαύσει ένα ταξίδι στις ΗΠΑ, αντικαθίσταται από αυτήν του “υπόπτου” που πρέπει να δικαιολογήσει και να εκθέσει ολόκληρη την ψηφιακή του ζωή πριν καν φτάσει στα σύνορα.» αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Πολιτικές και οικονομικές συνέπειες
Το μέτρο έρχεται σε στιγμή που οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να φιλοξενήσουν τη μεγάλη διεθνή γιορτή του ποδοσφαίρου του Mundial και άλλες εκδηλώσεις.
Ήδη ο φόβος για «ψηφιακή βίζα» έχει οδηγήσει αρκετούς να ακυρώνουν ταξίδια ή να αναζητούν εναλλακτικούς προορισμούς.
Παράλληλα, το γεγονός ότι το μέτρο δεν αφορά μόνο «υπόπτους» αλλά όποιον πετάει για τις ΗΠΑ, ανεξάρτητα από τον λόγο ή το ιστορικό, δείχνει ότι η κυβέρνηση δεν επιχειρεί απλώς «προστασία», αλλά «προληπτικό έλεγχο» για όλους.
Η κριτική από διεθνή μέσα είναι έντονη: το μέτρο δεν περιορίζεται σε υποψήφιους τρομοκράτες ή μετανάστες, αλλά επεκτείνεται σε όλους τους τουρίστες, υπονομεύοντας θεμελιώδεις δημοκρατικές αξίες. Ο βρετανικός The Guardian το χαρακτηρίζει ως προληπτικό φακέλωμα, ενώ η Ισπανική εφημερίδα El País σημειώνει πως η πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα χωρίς συγκεκριμένη υποψία θυμίζει πρακτικές που παραπέμπουν σε αυταρχικά κράτη επιτήρησης.
Το Forbes και το Euronews σημειώνουν ότι πρόκειται για μία κίνηση που μετατρέπει την ελευθερία σε προληπτική υποψία, θυμίζοντας «Οργουελικό κράτος» όπου κάθε πολίτης παρακολουθείται πριν καν υποπέσει σε παρανομία.
Η κριτική των διεθνών μέσων είναι σαφής: πρόκειται για μια επικίνδυνη κατεύθυνση που υπονομεύει τις θεμελιώδεις δημοκρατικές αξίες και μετατρέπει την προσωπική ελευθερία σε προληπτικό έλεγχο.
Όπως λένε κάποιοι αναλυτές, αυτό που ξεκίνησε ως μέτρο ασφάλειας, κινδυνεύει να μετατρέψει τις ΗΠΑ σε ένα «Οργουελικό κράτος» με κάθε πολίτη ή ξένο υπό διαρκή επιτήρηση.
Με πληροφορίες από: People
