Με διαβατήριο την γιγαντιαία παραγγελία των 300 Boeing για λογαριασμό της Turkish Airlines, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μετά την συνάντηση – κλειδί που είχε προ ημερών με τον υιό Τραμπ στο παλάτι του Ντολμάμπαχτσε, ετοιμάζεται να συναντηθεί με το Αμερικανό πρόεδρο στον Λευκό Οίκο την Πέμπτη.
Προηγουμένως, έχει οριστεί στη Νέα Υόρκη, το κρίσιμο ραντεβού για την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων την Τρίτη 23/09 που θα έχουν οι ηγέτες των δύο χωρών, στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ.
Η συνάντηση αυτή βαραίνει ήδη από τη σκιά της επίσημης πρόσκλησης που έλαβε για τον Λευκό Οίκο ο Τούρκος πρόεδρος. Για την Αθήνα, η ανησυχία δεν περιορίζεται μόνο στο ενδεχόμενο επιστροφής της έντασης στο πεδίο των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά αφορά και τη μεγαλύτερη εικόνα, καθώς προσώρας η πόρτα του Λευκού Οίκου για τον έλληνα πρωθυπουργό δεν έχει ανοίξει, με ανάλογη πρόσκληση και ανακοινώσεις από τον Αμερικανό πρόεδρο, όπως συνέβη με τον Ερντογάν.
Η ελληνική διπλωματία λοιπόν, έχει κάθε λόγο να παραμένει σε εγρήγορση, καθώς η ισορροπία στις σχέσεις που διατηρεί η Αμερική με τις δύο πλευρές του Αιγαίου παραμένει καθοριστική και για το μεταξύ τους κλίμα.
Η προμήθεια των F-35
Ο Τούρκος πρόεδρος θα περάσει το κατώφλι του Λευκού Οίκου την Πέμπτη, ελπίζοντας σε μια υπόσχεση για ξεμπλοκάρισμα του προγράμματος των F-35 ενώ όπως όλα δείχνουν οι Τούρκοι πάνε για ακύρωση της παραγγελίας για τα F-16, που δεν αποτελούν πλέον προτεραιότητα στο τουρκικό πρόγραμμα εξοπλισμών. Η σπουδαιότητα του εγχειρήματος με τα F-35 αλλά και των προθέσεων του Αμερικανού προέδρου έχει ήδη θορυβήσει το ελληνικό λόμπι στις ΗΠΑ. Και όχι μόνο.
Ο πρώην Εκτελεστικός Διευθυντής της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής (AJC) Ντέιβιντ Χάρις (David Harris), με μήνυμά του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κάλεσε ήδη τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να μην προχωρήσει στην πώληση μαχητικών F-16 και F-35 στην Τουρκία.
«Πρόεδρε Τραμπ, θέλετε να πουλήσετε F-16 και F-35 στην Τουρκία. Αλλά το κόστος για την εξωτερική πολιτική και την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ θα μπορούσε να είναι πολύ υψηλό. Αυτά τα μαχητικά αεροσκάφη θα χρησιμοποιηθούν για την προώθηση νεο-οθωμανικών στόχων και την απειλή βασικών συμμάχων, συμπεριλαμβανομένων της Κύπρου, της Ελλάδας και του Ισραήλ» αναφέρει ο Ντέιβιντ Χάρις στην ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ.
Νευρικότητα και πολλαπλά ανοικτά μέτωπα
Τα ήρεμα νερά στο Αιγαίο αποτελούν παρελθόν, καθώς έχουν ναρκοθετηθεί από τις νευρικές αντιδράσεις της Άγκυρας σε οποιαδήποτε εκδήλωση κυριαρχικών δικαιωμάτων εκ μέρους της Ελλάδας και μένει να φανεί, αν στο ανώτατο επίπεδο κάποια ζητήματα μπορούν να ξεκλειδώσουν ή αν ο Ερντογάν θα τορπιλίσει τον διάλογο και την συνάντηση της Τρίτης με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Άλλωστε, η ατμόσφαιρα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ήταν ήδη επιβαρυμένη, λόγω των προσπαθειών της Αγκυρας να επηρεάσει και την Ανατολική Λιβύη για να κυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο, αλλά και να δελεάσει την Αίγυπτο σε κινήσεις που θα ακύρωναν την τμηματική οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ελλάδα.
Εξάλλου, το κλίμα ανάμεσα στις δύο χώρες κινδυνεύει να «τιναχθεί στον αέρα», λόγω και των επιπλοκών που θα μπορούσε να έχει η έξοδος του ωκεανογραφικού «Πίρι Ρέις» στο κέντρο του Αιγαίου, δυτικά της Λέσβου και της Χίου. Η σημειολογία της χρονικής συγκυρίας που έχει επιλεγεί για να βγει το τουρκικό ωκεανογραφικό στο Αιγαίο είναι ενδεικτική της νέας προσπάθειας από μέρους του Ερντογάν να αυξήσει την ένταση και να επαναφέρει (ίσως) την αναθεωρητική του ατζέντα για την περιοχή.
