Ένα νέο κεφάλαιο προκλήσεων ανοίγει από αύριο για τον νέο επικεφαλής του Eurogroup Κυριάκο Πιερρακάκη, ο οποίος καλείται να αντιμετωπίσει μια σειρά σημαντικών ζητημάτων για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Ο κ. Πιερρακάκης καλείται να συντονίσει πολιτικές 20 χωρών, ισορροπώντας μεταξύ σταθερότητας και ευελιξίας, ενώ έχει να αντιμετωπίσει πληθωρισμό, δημογραφικές αλλαγές και γεωπολιτικές προκλήσεις, δίνοντας το στίγμα του στην πρώτη του δήλωση μετά την ανάληψη της ηγεσίας του Eurogroup.
Ο Έλληνας υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αναμένεται να υπηρετήσει στη θέση αυτή για 2,5 χρόνια, με δυνατότητα ανανέωσης, καλύπτοντας τη θέση που άφησε ο Ιρλανδός Πασκάλ Ντόναχιου, ο οποίος παραιτήθηκε για να αναλάβει θέση στην Παγκόσμια Τράπεζα.
Ένα από τα κρίσιμα ζητήματα είναι ο πολυετής προϋπολογισμός της ΕΕ. Και είναι μάλλον η πρώτη φορά που πρέπει να αποφασιστεί σε μια συγκυρία γεμάτη από τόσο πολλά και συγχρόνως τόσο μεγάλα προβλήματα: Τους δασμούς της κυβέρνησης Τραμπ, τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, την όξυνση του ανταγωνισμού με την Κίνα, την Κλιματική Αλλαγή και μια σειρά αλλων ζητημάτων.
Η ΕΕ ετοιμάζεται πάντως να αντιμετωπίσει δύσκολες διαπραγματεύσεις στην κατάρτιση του επόμενου προϋπολογισμό της για την περίοδο 2028-2034. Ειδικά, οι επενδύσεις στην άμυνα ανοίγουν την αέναη συζήτηση σχετικά με τις χώρες που αφιερώνουν περισσότερους πόρους.
Πάντως, το πιθανότερο σενάριο είναι οι διαπραγματεύσεις αυτές να ολοκληρωθούν επί ελληνικού εδάφους, καθώς η Ελλάδα αναμένεται να αναλάβει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2027.
Ο πολυετής προϋπολογισμός
Τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης-που ακούει στο όνομα «Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο»-για την περίοδο 2028-2034, καθορίζει το πόσα χρήματα διατίθενται και σε ποιους τομείς: Από τη γεωργία και τα περιφερειακά προγράμματα έως την έρευνα, την εκπαίδευση και την άμυνα.
Ο τρέχων πολυετής προϋπολογισμός 2021-2027, που εγκρίθηκε εν μέσω της πανδημίας Covid-19, προβλέπει τη διάθεση κάπου 1,2 τρισεκατομμυρίων ευρώ στην πολιτική συνοχής και την αγροτική οικονομία και κάπου 806 δισεκατομμύρια για το πρόγραμμα «Next Generation EU» με στόχο τη χρηματοδότηση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών.
Δύο από τις βασικές προτεραιότητες τις οποίες θα κληθεί να χειριστεί ο κ. Πιερρακάκης είναι η αποπληρωμή του κοινού χρέους για το NextGenerationEU , που χρησιμοποιήθηκε για την ανάκαμψη από την πανδημία Covid-19, αλλά και η Αμυντική θωράκιση της Ευρώπης.
Το Ταμείο Ανταγωνιστικότητας
Πολύ σημαντικό είναι το προτεινόμενο νέο Ταμείο Ανταγωνιστικότητας, ύψους περίπου 400 δισ. ευρώ, που θα επενδύει σε στρατηγικές τεχνολογίες, προς όφελος του συνόλου της ενιαίας αγοράς, όπως προτείνεται στις εκθέσεις Λέττα και Ντράγκι. Το Ταμείο θα εστιάσει τη στήριξή του σε τέσσερις τομείς: Καθαρή μετάβαση και απαλλαγή από τον άνθρακα, ψηφιακή μετάβαση, υγεία-βιοτεχνολογία- γεωργία –βιοοικονομία, άμυνα και διάστημα. Σύμφωνα δε με την πρόταση της Επιτροπής, σε στενή σύνδεση με το Ταμείο Ανταγωνιστικότητας, το ερευνητικό πλαίσιο της ΕΕ, με κύριο εκφραστή του το πρόγραμμα Horizon Europe ύψους 175 δισ. ευρώ, θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί καινοτομία παγκόσμιας εμβέλειας και σημασίας.
Τι θα συμβεί μετά το Ταμείο Ανάκαμψης;
Ο Έλληνας υπουργός αναμένεται να διαχειριστεί και την τελική ευθεία του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η ισχύς του οποίου αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Αύγουστο του 2026. Πολλοί θεωρούν βέβαιο ότι θα τεθούν ζητήματα παράτασης από αρκετές χώρες, οι οποίες δε θα μπορέσουν να απορροφήσουν. Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η Κομισιόν αποκλείει το ενδεχόμενο παράτασης, όμως τίποτα δε μπορεί να αποκλειστεί. Επιπλέον τίθεται και ένα θέμα σε σχέση με το τι θα απογίνει η ευρωπαϊκή ανάπτυξης, μετά το τέλος του Ταμείου. Και αυτό είναι ένα βασικό θέμα, δεδομένων των δημοσιονομικών κανόνων («οροφή» πρωτογενών δαπανών) που ήδη εφαρμόζονται.
Η ενιαία αγορά και το σχέδιο Ντράγκι
Βασικό ζήτημα είναι και η εφαρμογή του σχεδίου του Μάριο Ντράγκι. Ανάμεσα στις πολλές συστάσεις που διατύπωσε ο κ. Ντράγκι, η ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς, ήτοι του εγχειρήματος που διασφαλίζει την ελεύθερη διακίνηση αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και ανθρώπων στην Ευρώπη παραμένει η σημαντικότερη, κατά τον κ. Πιερρακάκη, ο οποίος θεωρεί ότι είναι το κλειδί για την απελευθέρωση της επόμενης φάσης ανάπτυξης της ηπείρου.
Η σημασία της ολοκλήρωσης της ενιαίας αγοράς υπογραμμίζεται από τα ωμά στατιστικά: τα ενδο-ευρωπαϊκά εμπόδια λειτουργούν ως de facto δασμός της τάξης του 44% κατά μέσο όρο στα αγαθά (τριπλάσιος σε σχέση με τα εμπόδια στο εμπόριο μεταξύ αμερικανικών πολιτειών) και ακόμη υψηλότερος, 110%, στις υπηρεσίες, σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Στον σχεδιασμό του κ. Πιερρακάκη, η εξάλειψη αυτών των εμποδίων θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα.
Το ψηφιακό ευρώ
Ψηλά στην ατζέντα Πιερρακάκη θα βρεθεί και το ψηφιακό ευρώ, με τον ορίζοντα χρήσης του να είναι το 2029. Άλλωστε, το συγκεκριμένο θέμα συμπεριλήφθηκε στην επιστολή υποψηφιότητας που είχε αποστείλει ο κ. Πιερρακάκης, αλλά και στα όσα είπε μόλις ψηφίστηκε για τη νέα θέση.
Το «στοίχημα» του ψηφιακού ευρώ, όπως έχει ονομαστεί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), αφορά στην επιτυχή έκδοση ενός ψηφιακού νομίσματος που θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς τα μετρητά, αντιμετωπίζοντας παράλληλα μια σειρά από σημαντικές προκλήσεις.
Υπάρχει ανησυχία ότι σε περιόδους κρίσης, οι πολίτες ενδέχεται να μεταφέρουν μαζικά τις καταθέσεις τους από τις εμπορικές τράπεζες στο ψηφιακό ευρώ, προκαλώντας έτσι τριγμούς στο τραπεζικό σύστημα. Η ΕΚΤ σχεδιάζει να θέσει ανώτατο όριο κατοχής για να μετριάσει αυτόν τον κίνδυνο.
Ενώ η ΕΚΤ δηλώνει ότι δεν έχει εμπορικό ενδιαφέρον για τα δεδομένα πληρωμών των χρηστών και στοχεύει σε υψηλό επίπεδο απορρήτου, αυτό πρέπει να εξισορροπηθεί με τις νομικές απαιτήσεις για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Ο πυρήνας του σχεδίου Πιερρακάκη
Αξίζει να υπενθυμιστεί ότι ο Έλληνας υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έχει ήδη χαράξει έναν σαφή οδικό χάρτη για την πορεία της ΕΕ, κάτι που περιγράφηκε εκτενώς στην επιστολή που απέστειλε στους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης, παρουσιάζοντας επίσημα την υποψηφιότητά του
Στον πυρήνα του σχεδίου του βρίσκονται τέσσερις βασικοί άξονες:
– Ενίσχυση της οικονομικής σύγκλισης και της συνοχής εντός της Ευρωζώνης.
– Εμβάθυνση της Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων, ώστε να κατευθυνθούν περισσότερα ευρωπαϊκά κεφάλαια σε επενδύσεις.
– Ενσωμάτωση της τεχνολογικής προόδου στην ευρωπαϊκή δημοσιονομική πολιτική, προκειμένου η ΕΕ να παραμείνει ανταγωνιστική.
– Θωράκιση των οικονομικών θεμελίων της Ευρώπης, μέσω δημοσιονομικής υπευθυνότητας και αντιμετώπισης των μεγάλων διαρθρωτικών προκλήσεων (δημογραφικό, παραγωγικότητα, χρηματοπιστωτική σταθερότητα).
Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων
Στο μικροσκόπιο του κ. Πιερρακάκη θα βρεθεί και η Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων. Προς αυτήν την κατεύθυνση, στην απλούστευση του ευρωπαϊκού ρυθμιστικού, εποπτικού και αναφορικού πλαισίου για τις τράπεζες αποσκοπούν οι προτάσεις της ομάδας εργασίας υψηλού επιπέδου του ΔΣ της ΕΚΤ που θα υποβληθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στόχος είναι παράλληλα να διατηρηθεί η ανθεκτικότητα του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος και να διασφαλιστεί ότι οι αρχές μικροπροληπτικής, μακροπροληπτικής εποπτείας και εξυγίανσης θα συνεχίσουν να επιτυγχάνουν αποτελεσματικά τους στόχους τους.
Θα πρέπει να προωθηθεί η ευρωπαϊκή εναρμόνιση και η χρηματοπιστωτική ολοκλήρωση. Η διεθνής συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας και όλες οι δικαιοδοσίες θα πρέπει να διασφαλίσουν την πλήρη, έγκαιρη και πιστή εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙΙ, επισημαίνει η ΕΚΤ στην ανακοίνωσή της σχετικά με το νέο πλαίσιο.
Το Διοικητικό Συμβούλιο ενθαρρύνει έντονα την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και της ένωσης αποταμιεύσεων και επενδύσεων, προκειμένου να μειωθεί ο εθνικός κατακερματισμός και να καταστούν οι κεφαλαιαγορές πιο αποτελεσματικές.
Πηγή: ot.gr
