Μυστικές συναντήσεις μεταξύ του κορυφαίου διαπραγματευτή ειρήνης της Ουκρανίας και ηγετών του FBI έχουν δημιουργήσει ένα νέο κύμα αβεβαιότητας όσον αφορά τις κρίσιμες συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου στην περιοχή, σύμφωνα με διπλωμάτες και αξιωματούχους που έχουν γνώση του θέματος.
Τις τελευταίες εβδομάδες, ο επικεφαλής διαπραγματευτής του Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, Ρουστέμ Ουμέροφ, ταξίδεψε τρεις φορές στο Μαϊάμι για να συναντηθεί με τον κορυφαίο απεσταλμένο του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ και να συζητήσει μια πρόταση για τον τερματισμό της σχεδόν τετραετούς σύγκρουσης με τη Ρωσία.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της παραμονής του στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Ουμέροφ είχε επίσης κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τον διευθυντή του FBI, Κας Πατέλ και τον αναπληρωτή διευθυντή, Νταν Μποντζίνο, σύμφωνα με τέσσερα άτομα, τα οποία, όπως και άλλα, μίλησαν στη Washington Post υπό καθεστώς ανωνυμίας για τις εμπιστευτικές συνομιλίες.
Οι συναντήσεις προκάλεσαν ανησυχία στους δυτικούς αξιωματούχους, οι οποίοι παραμένουν στο σκοτάδι σχετικά με το σκοπό και το αντικείμενό τους. Ορισμένοι δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι ο Ουμέροφ και άλλοι Ουκρανοί αξιωματούχοι αναζήτησαν τον Πατέλ και τον Μπονγκίνο με την ελπίδα να λάβουν αμνηστία από τυχόν κατηγορίες διαφθοράς που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν οι Ουκρανοί. Άλλοι ανησυχούν ότι ο νέος αυτός δίαυλος επικοινωνίας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να ασκηθεί πίεση στην κυβέρνηση Ζελένσκι να αποδεχθεί μια ειρηνευτική συμφωνία, που προτείνεται από την κυβέρνηση Τραμπ, η οποία περιλαμβάνει σημαντικές παραχωρήσεις για το Κίεβο.
Η πρέσβης της Ουκρανίας στην Ουάσιγκτον, Όλγα Στεφανίσινα, επιβεβαίωσε τη συνάντηση του Ουμέροφ με το FBI και δήλωσε στη Washington Post ότι «αφορούσε αποκλειστικά ζητήματα εθνικής ασφάλειας» που δεν μπορούν να δημοσιοποιηθούν.
Αξιωματούχος του FBI ανέφερε ότι στις συναντήσεις συζητήθηκαν κοινά συμφέροντα των δύο χωρών στον τομέα της επιβολής του νόμου και της εθνικής ασφάλειας. Το ζήτημα της διαφθοράς στην Ουκρανία τέθηκε σε μία από τις συναντήσεις, αλλά δεν αποτέλεσε τον βασικό άξονα των συζητήσεων. Οποιαδήποτε υπόνοια ότι οι συζητήσεις του Πατέλ ήταν ακατάλληλες είναι «πλήρης ανοησία», πρόσθεσε ο ίδιος αξιωματούχος.
Οι δύο επικεφαλής του FBI έχουν κατά καιρούς επικρίνει δημόσια την Ουκρανία. Πιο συγκεκριμένα, τον Μάρτιο, ο Πατέλ αμφισβήτησε το ύψος της αμερικανικής βοήθειας προς τη χώρα και κάλεσε το Κογκρέσο να ερευνήσει εάν υπήρξε κατάχρηση αμερικανικών κονδυλίων. Ο Μποντζίνο έχει κατηγορήσει τον Ζελένσκι ότι συγκάλυψε φερόμενες διεφθαρμένες δραστηριότητες του γιου του πρώην προέδρου, Τζο Μπάιντεν, ο οποίος είχε συμμετοχή στο διοικητικό συμβούλιο ουκρανικής ενεργειακής εταιρείας.
«Ο Τραμπ είναι πολύ καχύποπτος απέναντι στον Ζελένσκι λόγω όσων έκανε ο ίδιος και κάποιοι στην κυβέρνησή του για να συγκαλύψουν την υπόθεση Μπάιντεν», είχε δηλώσει ο Μποντζίνο τον Φεβρουάριο.
Το δημοσίευμα της Washington Post
Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι «οι Αμερικανοί αξιωματούχοι επικοινωνούν τακτικά με παγκόσμιους ηγέτες για ζητήματα εθνικής ασφάλειας κοινού ενδιαφέροντος» και πρόσθεσε ότι η ομάδα εθνικής ασφάλειας του Τραμπ βρίσκεται σε επαφή τόσο με τη Ρωσία, όσο και με την Ουκρανία, με στόχο μια ειρηνευτική συμφωνία. Όσοι εκφράζουν ανησυχίες για τις συναντήσεις με το FBI «δεν έχουν γνώση αυτών των διπλωματικών συνομιλιών και δεν ξέρουν για τι μιλούν».
Εκπρόσωπος του γραφείου Ζελένσκι αρνήθηκε να σχολιάσει τις συγκεκριμένες συναντήσεις, τονίζοντας ωστόσο ότι «είναι ανόητο να συνδέονται τα πάντα με τη “διαφθορά”». Η New York Post είχε γράψει για τη συνάντηση Ουμέροφ – Πατέλ σε άρθρο της στις 28 Νοεμβρίου. Η συνάντηση του Ουμέροφ με τον Μποντζίνο δεν είχε αναφερθεί έως τώρα.
Οι συζητήσεις διεξάγονται σε μια κρίσιμη στιγμή για την Ουκρανία, η οποία δέχεται πίεση από την κυβέρνηση Τραμπ να αποδεχθεί πρόταση τερματισμού του πολέμου με σημαντικές συνέπειες για τα σύνορα και την εδαφική της ακεραιότητα.
Παράλληλα, η χώρα αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς από τότε που ανέλαβε την εξουσία ο Ζελένσκι, το 2019. Τον περασμένο μήνα, Ουκρανοί ερευνητές κατήγγειλαν ότι 100 εκατ. δολάρια υπεξαιρέθηκαν από τον ενεργειακό τομέα μέσω μιζών και παράνομων πληρωμών.
Οκτώ άτομα, μεταξύ των οποίων και πρώην επιχειρηματικός εταίρος του Ζελένσκι, κατηγορούνται για υπεξαίρεση και ξέπλυμα χρήματος. Ο κορυφαίος συνεργάτης του Ζελένσκι, Αντρίι Γερμάκ, παραιτήθηκε στα τέλη Νοεμβρίου μετά από έφοδο στο σπίτι του. Άλλος στενός πρώην σύμμαχος, ο Ολεξίι Τσερνίσοφ, κατηγορείται ότι έλαβε μίζες ύψους 1,3 εκατ. δολαρίων.
«Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα διαφθοράς εκεί», δήλωσε ο Τραμπ αυτή την εβδομάδα, σημειώνοντας ότι το σκάνδαλο έχει πυροδοτήσει αιτήματα για εκλογές στην Ουκρανία.
Υπάρχουν εικασίες εντός και εκτός Ουκρανίας για το εάν ο Ουμέροφ, που είναι και σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, ενδέχεται να εμπλέκεται στην έρευνα υπεξαίρεσης, ιδίως καθώς η έρευνα επεκτείνεται στον αμυντικό τομέα. Ο Ουμέροφ είχε διατελέσει υπουργός Άμυνας.
«Με εξέπληξε που τον έστειλαν να διαπραγματευτεί, δεδομένων όλων όσα αναφέρονται για πιθανή εμπλοκή του», δήλωσε η Άντζελα Στεντ, πρώην αξιωματούχος πληροφοριών και ακαδημαϊκός στο Πανεπιστήμιο Georgetown.
Ο Ουκρανός βουλευτής της αντιπολίτευσης Βολοντίμιρ Αρίεφ χαρακτήρισε ανεύθυνη τη διατήρηση του Ουμέροφ στη θέση του διαπραγματευτή. «Ένα πρόσωπο που κατηγορείται για διαφθορά δεν πρέπει να προεδρεύει σε κρίσιμες διαπραγματεύσεις», τόνισε.
Οι υποστηρικτές του Ουμέροφ υποστηρίζουν ότι η παρουσία του αποτελεί πλεονέκτημα για το Κίεβο, καθώς η ήπια συμπεριφορά του και τα άπταιστα αγγλικά του έχουν δημιουργήσει μια καλή σχέση με Αμερικανούς αξιωματούχους.
Ωστόσο, οι συναντήσεις με το FBI έχουν εντείνει τις υποψίες των δυτικών συμμάχων λόγω της παρουσίας του Πατέλ, ο οποίος είχε συνδεθεί με την απειλή διακοπής της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία.
Η Φιόνα Χιλ, πρώην αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ, δήλωσε ότι η επανεμφάνιση του Πατέλ «θα προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία στην Ευρώπη». Αξιωματούχοι του FBI συνεργάζονται εδώ και χρόνια με το Εθνικό Γραφείο Καταπολέμησης της Διαφθοράς της Ουκρανίας (NABU), ωστόσο, συναντήσεις αυτού του επιπέδου είναι ασυνήθιστες.
Είναι ασυνήθιστο κάποιος σε αυτή τη θέση να συναντάται με την ηγεσία του FBI», σημείωσε ο Σαμ Τσάραπ του Rand Corporation.
Καθώς οι διαπραγματεύσεις καθυστερούν, ρωσικές δυνάμεις κερδίζουν εδάφη στην ανατολική Ουκρανία, εκμεταλλευόμενες ελλείψεις του Κιέβου σε πυρομαχικά και προσωπικό, ενώ συνεχίζονται οι βομβαρδισμοί ενεργειακών υποδομών.
Ο Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι η υπομονή του εξαντλείται. «Χάνετε χιλιάδες ανθρώπους την εβδομάδα», δήλωσε. «Είναι ώρα να τελειώσει αυτός ο πόλεμος».
