Σύνταξη – επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Όταν ο Michael Watson επιβιβάστηκε σε ένα Boeing 787 Dreamliner της Air India στο Νέο Δελχί με προορισμό το Ντουμπάι στις αρχές Ιουνίου, δεν περίμενε να διαγράψει οριστικά αυτόν τον τύπο του αεροσκάφους. Όμως μέρες αργότερα, ένα άλλο Dreamliner που εκτελούσε η ίδια αεροπορική εταιρεία συνετρίβη μόλις 30 δευτερόλεπτα μετά την απογείωση του από το Αχμενταμπάντ, σκοτώνοντας όλους εκτός από έναν από τους 242 επιβαίνοντες καθώς και άλλους 19 στο έδαφος.
Ο Watson, συνταξιούχος Βρετανός δάσκαλος και τακτικός επιβάτης στην Ασία, λέει ότι τώρα αποφεύγει εντελώς το 787 επειδή «έχω ένα κακό προαίσθημα για αυτά» και ότι είναι πρόθυμος να πληρώσει περισσότερα για να πετάξει με άλλους αερομεταφορείς. Η συντριβή του αεροσκάφους, σε συνδυασμό με καθυστερήσεις και αυτό που περιέγραψε ως «το χάος της εμπειρίας», τον έκανε να αισθάνεται όλο και περισσότερο ανήσυχος για τις πτήσεις – ειδικά με την Air India.
Δεν είναι ο μόνος. Η καταστροφή της 12ης Ιουνίου – το πρώτο θανατηφόρο δυστύχημα με Boeing 787 – έχει πυροδοτήσει ανησυχίες στους ταξιδιώτες σε όλη την Ασία, με αισθητή πτώση στις κρατήσεις, παρά το ότι οι αεροπορικές αρχές και οι ειδικοι επιμένουν ότι η πτήση με αεροπλάνο παραμένει μια από τις ασφαλέστερες μορφές ταξιδιού. Η Air India σημείωσε μείωση 35% στις νέες κρατήσεις την εβδομάδα μετά το δυστύχημα και περισσότερο από το 20% των υφιστάμενων κρατήσεων ακυρώθηκαν, σύμφωνα με ινδικά ταξιδιωτικά πρακτορεία.
Το Cockpit Vista, ένα κέντρο ευεξίας με έδρα τη Μπανγκαλόρ, είδε μια αύξηση της ζήτησης για το θεραπευτικό πρόγραμμα της – κόστους 500 δολαρίων – που βοηθά τους αγχωμένους επιβάτες να αντιμετωπίσουν τον φόβο τους να πετάξουν, στον απόηχο της συντριβής. Το κέντρο είπε ότι έλαβε περισσότερες από 100 κλήσεις μετά την τραγωδία, σε σύγκριση με τον προηγούμενο μέσο όρο περίπου 10 μηνιαίως.
Οι αναζητήσεις για τη φράση «φόβος πτήσης» στην Ινδία κορυφώθηκαν την επόμενη μέρα της καταστροφής και έκτοτε παρέμειναν αυξημένες, σύμφωνα με τα δεδομένα του Google Trends.
Το δυστύχημα ήρθε να προστεθεί σε μια σειρά από άλλα υψηλού προφίλ στην Ασία φέτος.
Στην αλλαγή του έτους, ένα αεροπλάνο της Jeju Air συνετρίβη στο Διεθνές Αεροδρόμιο Muan στη Νότια Κορέα, σκοτώνοντας 179 άτομα στις 29 Δεκεμβρίου. Εβδομάδες αργότερα, ένα αεροπλάνο της Air Busan με προορισμό το Χονγκ Κονγκ από τη Νότια Κορέα έπιασε φωτιά, τραυματίζοντας επτά επιβάτες.
Αργότερα μέσα στο έτος, ένα επιβατικό αεροσκάφος της Batik Air παραλίγο να γλιστρήσει έξω από τον διάδρομο προσγείωσης ενώ προσγειώνονταν υπό θυελλώδεις καιρικές συνθήκες κοντά στην Τζακάρτα στις 29 Ιουνίου. Την επόμενη μέρα, μια πτήση της Japan Airlines από τη Σαγκάη προς το Τόκιο έπεσε απότομα 7.925 μέτρα πριν κάνει αναγκαστική προσγείωση στην Οσάκα, με μάσκες οξυγόνου και έντρομους επιβάτες. Πιο δυτικά, μια θανατηφόρα σύγκρουση τον Ιανουάριο μεταξύ ενός αεροπλάνου της American Airlines και ενός ελικοπτέρου Black Hawk του Στρατού των ΗΠΑ πάνω από τον ποταμό Potomac της Ουάσιγκτον σκότωσε 67 άτομα. Μια σειρά από άλλα μικρότερα περιστατικά με ελικόπτερα και πτήσεις τσάρτερ αναφέρθηκαν στη Βόρεια Αμερική τους επόμενους μήνες.
Παρά τα πρόσφατα πρωτοσέλιδα, οι αναλυτές του αεροπορικού τομεα τονίζουν ότι οι εμπορικές πτήσεις παραμένουν απίστευτα ασφαλείς, ειδικά σε σύγκριση με άλλα μέσα μεταφοράς.
«Έχουμε δει μια σειρά από τρομακτικά ατυχήματα και περιστατικά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, ιδιαίτερα στη Βόρεια Αμερική», δήλωσε ο Alvin Lie, επικεφαλής της Ένωσης Χρηστών Υπηρεσιών Αεροπορικών Μεταφορών της Ινδονησίας, στο This Week in Asia.
«Ωστόσο, τα αεροπορικά ταξίδια εξακολουθούν να είναι ο ασφαλέστερος τρόπος μεταφοράς. Παρόλο που βομβαρδιζόμαστε με πληροφορίες για περιστατικά και ατυχήματα, ο αριθμός των ανθρώπων που επηρεάζονται είναι ακόμα πολύ χαμηλότερος από ότι για άλλες μορφές ταξιδιού, όπως τα ταξίδια στην ξηρά».
Ο Lie πρόσθεσε ότι ο αριθμός των αεροπορικών συμβάντων μέχρι στιγμής φέτος δεν διέφερε ουσιαστικά από τα προηγούμενα χρόνια. Υπήρξαν 54 ατυχήματα το πρώτο εξάμηνο του 2025 σε σύγκριση με 70 ατυχήματα την ίδια περίοδο πέρυσι, σύμφωνα με στοιχεία της ΜΚΟ Archives του Γραφείου Αεροπορικών Ατυχημάτων που εδρεύει στη Γενεύη.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Lie, η ευρεία χρήση και η εμβέλεια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αύξησε την ευαισθητοποίηση και τον έλεγχο της ασφάλειας των αεροσκαφών, με περιστατικά που καταγράφτηκαν από εξωτερικές ή εσωτερικές καμπίνες αεροσκαφών να γίνονται συχνά viral στις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. «Μια θετική συνέπεια αυτού θα ήταν εάν η αύξηση της ευαισθητοποίησης εξασφάλιζε μεγαλύτερη συμμόρφωση με τους κανονισμούς ασφαλείας και την εποπτεία από ρυθμιστικούς φορείς όπως η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας στις ΗΠΑ», είπε.
Η τραγωδία της Air India και άλλες καταστροφές – αν και συγκλονιστικές – παρέμειναν «στατιστικα ακραίες σε έναν κλάδο που εκτελεί περισσότερες από 100.000 πτήσεις την ημέρα παγκοσμίως», δήλωσε ο Marco Chan, πρώην πιλότος και λέκτορας αεροπορίας στο Buckinghamshire New University στη Βρετανία. Σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Αεροπορικών Μεταφορών (IATA), το παγκόσμιο ποσοστό ατυχημάτων το 2024 ήταν 1,13 ανά 1 εκατομμύριο πτήσεις, κάτω από τον μέσο όρο της πενταετίας 1,25, ενώ ο κίνδυνος θανάτου 0,06 πέρυσι ήταν επίσης χαμηλότερος από τον μέσο όρο πενταετίας 0,1. «Για να το θέσουμε σε προοπτική, κατά μέσο όρο ένα άτομο θα έπρεπε να πετάει κάθε μέρα για περισσότερα από 15.000 χρόνια για να εμπλακεί σε ένα θανατηφόρο δυστύχημα», είπε ο Chan.
Ενώ η Air India και ορισμένοι αερομεταφορείς της Βόρειας Αμερικής όπως η Delta Air Lines και η American Airlines έχουν αναφέρει μείωση στις κρατήσεις, η παγκόσμια εικόνα είναι πιο αισιόδοξη. Η IATA ανέφερε τον Μάιο ότι η παγκόσμια ζήτηση επιβατών είχε αυξηθεί κατά 5% από έτος σε έτος.
Τα ατυχήματα υψηλού προφίλ μπορεί να αναστατώνουν τους ταξιδιώτες, αλλά σπάνια οδηγούν σε μακροπρόθεσμες αλλαγές συμπεριφοράς, σύμφωνα με τον Robert Bor, κλινικό ψυχολόγο αεροπορίας με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο. «Ο φόβος της πτήσης συχνά οφείλεται σε προσωπικούς παράγοντες όπως η κλειστοφοβία ή αντίληψη έλλειψης ελέγχου. Ενώ τα μεγάλα περιστατικά θα μπορούσαν να αυξήσουν προσωρινά το άγχος, δεν υπάρχουν στοιχεία ότι αυτό οδηγεί σε πλήρη αποφυγή αεροπορικών ταξιδιών», είπε στο This Week in Asia.
Ο Irsan Hermawan, επιχειρηματίας με έδρα την πόλη Medan της Ινδονησίας, ταξιδεύει τακτικά δύο ώρες με αεροπλάνο στην πρωτεύουσα Τζακάρτα, για δουλειά και για να επισκεφθεί την ευρύτερη οικογένειά του. Είπε ότι τη πρόσφατη αύξηση των ατυχημάτων δεν είχε επηρεάσει τα ταξιδιωτικά του σχέδια. «Είναι φυσιολογικό και δεν φοβάμαι να πάρω οποιοδήποτε μέσο μεταφοράς. Όποτε ταξιδεύεις και όπου κι αν πας, αν ο Θεός το έχει κρίνει ασφαλές, θα είσαι ασφαλής. Από την άλλη, αν είναι η μοίρα σου να πάθεις ατύχημα, τότε θα συμβεί. Γι’ αυτό νιώθω άνετα και ασφαλής όποτε ταξιδεύω».
Πηγή: South China Morning Post
